Roons Hoeve: prachtig bewaard en weer in gebruik

De kleur van liefde

Het dak van rode Hollandse pannen van Roons Hoeve is niet te missen. De hoeken van het dak zijn ook rood – deze zijn versierd met rood keramiek. En de bakstenen? Ook die zijn rood. Waarom meneer Lankhorst voor de kleur van de liefde heeft gekozen, is niet bekend. Wel weten we dat het gebouw is vernoemd naar zijn echtgenote mevrouw Lankhuizen-de Roon.

Roons Hoeve valt naast de rode kleur ook op vanwege de bouwtechnische aspecten. Zo zijn er veel houten deuren en ramen met kleine ruitjes. Ook zie je vanaf de zijkanten kleinere aanbouwen met een schuin dak. Het dak wordt vanbinnen ondersteund door houten balken.  

Van je familie moet je het hebben

Uit de beschrijving van Cees van Nieuwenhuyzen (geschreven in 1987) blijkt dat Roons Hoeve niet zomaar ergens gebouwd is: het is gebouwd op een stuk grond dat in bezit was van familie van mevrouw Lankhuizen-de Roon, namelijk de gebroeders Verbeek. Zij hielden hier zo'n 25 koeien en er waren zo'n 25 paarden nodig voor het werk op het land. Er werd 6 dagen per week gewerkt: in de winter van 6.00 tot 17.00 uur en in de zomer van 05.00 tot 19.30 uur. Arbeiders kregen voor hun werk 6,50 gulden per week, 1 liter melk per dag en gratis woonruimte.

Vrouwen hielden zich bezig met het bakken van brood. Meneer Boekel bracht meel van de molen De Zandhaas in Santpoort en nam vervolgens 80 kilo graan mee terug om nieuw meel te malen. Twee keer per week gingen de ronde broden de hete oven bij de boerderij in.

Toen in 1914 de laatste van de gebroeders Verbeek stierf, werd mevrouw Lankhuizen-de Roon eigenaar van 70 hectare grond en de boerderij¹. Wegens de verbreding van het Noordzeekanaal werd de Roons Hoeve in 1929 gebouwd. Geheel volgens het plan van meneer Lankhorst werd Roons Hoeve eerst in gebruik genomen voor de opslag van graan en als stal. In 1968 kreeg de landbouwschuur echter een andere functie. Vanaf toen gebruikte gemeente Amsterdam Roons Hoeve als opslagplaats voor strooizout. In 1989 zijn de oorspronkelijke lichtstroken onder het dak dichtgezet en werd de landbouwschuur weer in gebruik genomen als opslagplaats voor graan en aardappels. Ondanks deze wijzigingen in gebruik is Roons Hoeve nagenoeg in originele staat behouden gebleven. 

Bijzonder monument

Waar Roons Hoeve vroeger actief gebruikt werd voor landbouwdoeleinden, is dat tegenwoordig niet meer het geval. De schuur is ook niet toegankelijk voor publiek. En er zijn geen bekende toekomstplannen voor herbestemming of renovatie. Toch is Roons Hoeve niet weg te denken uit gemeente Haarlemmermeer: vanwege de interessante typologie, cultuur- en architectuurhistorie is Roons Hoeve geregistreerd als monument van algemeen belang.

Stemmen voor het Monument van het Jaar 2025

Haarlemmermeer zet haar erfgoed in het zonnetje met de verkiezing voor het Monument van het Jaar. De Commissie Omgevingskwaliteit koos Roons Hoeve als genomineerde omdat het agrarische ontwerp zo goed bewaard is gebleven. Hierover zegt de commissie:

"De agrarische bouwwerken zijn zeer kenmerkend voor (de geschiedenis van) de gemeente Haarlemmermeer. Iedere boerderij bevat een functioneel karakter, maar er was ook oog voor het architectonische ontwerp. De agrariërs die richting de Haarlemmermeer en Spaarnwoude, namen de architectonische invloeden van buiten mee naar hun nieuwe woonplek. Hierdoor is er door de gehele gemeente een verscheidenheid aan historische agrarische bouwwerken aanwezig die gekoesterd moeten worden. Een daarvan is de Roons Hoeve, gebouwd in 1929. Deze schuur is strategisch gelegen aan het Noordzeekanaal en was oorspronkelijk een opslagloods voor graan en een stal. Bijzonder aan dit bouwwerk is onder andere het formaat in combinatie met de opgetilde kap waaronder ooit lichtstroken zaten. Omgevingen veranderen echter, zo ook rondom Roons Hoeve. De commissie hoopt daarom dat nieuwe ontwikkelingen zorgvuldig worden ingepast in de omgeving en dat het bijzondere agrarisch bouwwerk men blijft herinneren aan het verleden van de plek."

Inwoners worden uitgenodigd om tot en met 31 augustus hun stem uit te brengen op het monument dat hen het meest aanspreekt. De bekendmaking van de winnaar vindt plaats tijdens de feestelijke opening van Open Monumentendag op 13 september. Dat weekend, op 13 en 14 september, openen veel monumenten hun deuren voor publiek. Een mooie kans om de geschiedenis van dichtbij te beleven! 

¹De neef van de gebroeders Verbeek had totaal 180 hectare grond in de Houtrakpolder gekocht.