Stoomgemaal Halfweg: het oudste en grootste schepradstoomgemaal

In Halfweg vind je een bijzonder monument: Stoomgemaal Halfweg. Het gemaal werd gebouwd in 1852 en behoort tegenwoordig tot Nederlands industrieel erfgoed. Het heeft zes enorme schepraderen. Hiermee pompte het tot 1977 samen met vele andere gemalen in West-Nederland kwel- en regenwater uit 170 polders in naar zee.
Aanzicht stoomgemaal Halfweg met water ervoor

Geschiedenis van het gemaal

Na de drooglegging van het Haarlemmermeer moest moest de polder droog blijven. Een flinke klus. De Haarlemmermeerpolder ligt namelijk een stuk lager dan het omliggende land. Het ligt 4,5 tot 7 meter lager dan de zeespiegel. Met poldergemalen en boezemzones werd kwel- en regenwater naar zee gepompt. Het Stoomgemaal Halfweg is één van de twee gemalen in West-Nederland. Het is nu een van de twee stoomgemalen die nog op authentieke wijze draaien. dat gebeurt 10 tot 12 keer per jaar en jij kan daarbij zijn!  

Onderhoud en verbeteringen

Het Stoomgemaal is een ontwerp van de architecten P. Kock en J.A. Beijerinck. Het gemaal Halfweg werd in de afgelopen 1,5 eeuw twee keer vergroot. In 1888 werd de allereerste stoommachine vervangen door twee sterkere machines, kwam er een apart ketelhuis en werden de schepraderen vergroot. In 1923 werden de toenmalige twee stoommachines weer vervangen door een nóg sterkere machine. Nu kunnen de schepraderen 1,5 miljoen liter per minuut verplaatsen! 

Europese Route voor Industrieel Erfgoed 

Sinds 1977 staat er in het Westelijk havengebied van Amsterdam een nieuw gemaal. Ondanks dat het gemaal sindsdien feitelijk overbodig is, is het belangrijk industrieel erfgoed. Het is dan ook toegevoegd aan de Europese Route voor Industrieel Erfgoed. Dit is een project dat het industrieel erfgoed van Europa bewaart en in de spotlight zet. Het museum wordt door een enthousiaste groep van zo’n 40 vrijwilligers gerund en in 2020 werd het monument verkozen tot Monument van het jaar in Haarlemmermeer.

Vrijwilliger aan het werk bij een stoommachine
Jongen en vrijwilliger aan het ijzer smeden in het Stoomgemaal Halfweg
Aanzicht stoomgemaal Halfweg
Bovenaanzicht Stoomgemaal Halfweg

Bezoek het industrieel erfgoed

Kom een kijkje nemen in het oude gebouw met zijn opengewerkte ketel en de verschillende modelstoommachines. Natuurlijk hoort een bezoek aan de machinekamer met de 500 pk stoommachine en de zes enorme schepraderen ook bij de tour. Je kunt zelf met een audiotour op pad in het museum. Tip: neem zelf een headset mee. Heb je dat niet? Geen paniek! De tour is ook op papier uitgeschreven. Het museum is van begin april tot en met begin november een weekend per maand geopend. Daarnaast kun je het ook op speciale dagen bezoeken, zoals de Molendagen en de Open Monumentendag.

Voor groepen vanaf 15 personen kan je een aparte tour boeken. In het gemaal kun je tijdens en na je bezoek terecht voor  koffie, thee, frisdrank en een gevulde koek. In de naastgelegen Brasserie Het Gemaal kun je genieten van een gebakje, een lunch of zelfs een diner. 

Organiseer jouw evenement bij Stoomgemaal Halfweg

Heb je iets bijzonders te vieren? Of zoek je een gave locatie voor een vergadering, bedrijfsevenement, verjaardag of feest? Dan zit je hier goed. Het Stoomgemaal maakt jouw evenement een unieke ervaring! Op verzoek kan het Stoomgemaal tijdens jouw bezoek volop in bedrijf zijn en kan één van de gasten de stoommachine starten. Gaaf! Wist je dat je zelfs kunt trouwen in het gemaal? Het is een officiële trouwlocatie in de gemeente Haarlemmermeer!

Het oude monument is toegankelijk voor rolstoelen. Alleen de toegang naar de schepradhuizen is niet met een rolstoel begaanbaar.   

Contact

Museum Stoomgemaal Halfweg
Haarlemmermeerstraat 4
1165 HJ Halfweg
Nederland